Lyset i mørketida / Tjuovgga sjivnnjis áigen
I bibelen finner vi utallige fortellinger om lys og mørke.
Hvem skulle vel ha bedre forutsetninger for å forstå kontrastene mellom lys og mørke enn nettopp oss
som bor så langt nord. Vi som har midnattsol og «Nordlandssommerens evige dag» og i mørketiden likevel
opplever de vakreste lysfenomener som nordlys og det fargerike vinterlyset. Og i tillegg forteller Jesus oss:
«Dere er verdens lys!»
Så tenner vi levende lys når mørket senker seg, og setter det høyt så det lyser for alle i huset. Ja vi tenner
sågar lys i trærne, i vinduene og langs mønet, sånn at det skal lyse for alle som går forbi. Lyset er vår
medisin mot mørket. Totalt mørke over tid opplever vi som vondt og vanskelig.
Da Maria og Josef la ut på den strevsomme reisen mot Betlehem var de nok forberedt på at mange mil
måtte tilbakelegges i mørke. Kanskje forsto de at hun bar på et lys som skulle forandre verden. Og kanskje
fornemmet de et glimt av lys på veien slik at de ikke vandret i mørke.
Det meste av alt levende på jorden er avhengig av lys. Derfor forbindes gjerne lyset med liv og håp, mens
mørket forbindes med død og håpløshet. I en verden preget av uroligheter, undertrykkelse og urett kan det
kjennes som mørket er i ferd med å få overtaket. Men nettopp i denne mørketida trenger vi lys.
Da er det fint å lese evangeliet etter Johannes der julebudskapet handler om lys:
«Lyset skinner i mørket, og mørket har ikke overvunnet det.» (Joh. 1,5)
«Det sanne lys, som lyser for hvert menneske, kom nå til verden» (Joh. 1,9)
Nordlendingen Trygve Hoff sier noe av det samme i siste verset av sangen «Et lys i mørketida»:
«Dagen e’ borte og natta e’ stor,
men i mørketidslajnne’ skal høres et ord,
om sol som skal snu så det bær’ mot dag,
om folk som skal samles til helg og til lag.
På veien mot Betlehem bær’ ho Maria
et lys, et lys
et lys imot mørketida»
Med ønske om lys og håp i mørketida, og en velsignet jul!
Svein Valle, biskop i Sør-Hålogaland
Rámádin li moadda subttsasa tjuovga ja sjievnnjeda birra.
Ja gudi val buorebut dádjadi kontrástajt tjuovga ja sjævnnjada gaskan gå jur mij gudi nav guhkás nuortas årrop. Miján gænna l gasskaidjabiejvve ja «Nordlánda giese ihkeva biejvve» ja sjievnnjis ájgen li ajtu miján tjábbámus tjuovggafenomiena dagu guovsagis ja bájnos dálvvetjuovgga. Duodden Jesus midjij subtsas: «Dij lihpit værálda tjuovgga!
Ja de ginntalijt tsahkkidip gå sjevnjut ja biedjap bajás váj bájttá juohkkahattjaj goaden. Tjabu muorajda, vinndegijda ja dæhkkorabddaj tjuovgajt tsahkkidip váj sij gudi ålggon li váttsatjimen, vuojnni. Tjuovgga l mijá dálkas sjievnnjeda vuosstij. Jus la ållu sjævnnjat guhkev de la dat midjij låssåt ja gássjel.
Gå Maria ja Josef vádtsájga guhkás Bethlehema vuosstij de lijga dávk gárvvása hæhttujga moadda mijla sjævnnjadin vádtset. Ihkap dádjadijga sån guottij tjuovgav mij galgaj væráldav ietjájduhttet. Ihkap aj åjvutjijga vehi tjuovgav gæjno milta váj ejga dárbaha sjævnnjadin vádtset.
Ienemusá divna iellijs ednamin dárbahi tjuovgav. Danen álu ájádallap tjuovgga iellemav ja doajvov buktá, madi sjievnnjet tjanáduvvá jábmemij ja dårvodisvuohtaj. Mijá væráldin gånnå li rijdo, niejddem ja vierredago de ihkap dåbddu dagu sjievnnjet la vuojto bielen. Valla jur dán sjievnnjis ájge dárbahip tjuovgav.
De la hávsske låhkåt Johannesa evangeliummav gånnå javllasáhka l tjuovga birra: «Tjuovgga bájttá sjievnnjedin ja sjievnnjet ij le dav oajttám» (Joh. 1,5) «Sádnes tjuovgga mij gájkajt almatjijt tjuovgudahttá lij væráldij boahtemin» (Joh. 1,9)
Nuorttavuonak Trygve Hoff javllá juojddá mij la dan muoduk maŋemus versan lávllagin «Et lys i mørketida»:
«Dagen e’ borte og natta e’ stor,
men i mørketidslajnne’ skal høres et ord,
om sol som skal snu så det bær’ mot dag,
om folk som skal samles til helg og til lag.
På veien mot Betlehem bær’ ho Maria
et lys, et lys
et lys imot mørketida»
Sávav tjuovgav ja doajvov sjievnnjis ájggáj, ja buorissjivnnjeduvvam javlajt!
Svein Valle, Oarjje-Hålogalátte biskoahppa